Soldeer en vloeimiddel

Welke soorten soldeer zijn er geschikt voor de modelbouwer en welke soorten vloeimiddel zijn te gebruiken. (of niet)

- Soorten soldeer
- Soorten Vloeimiddel
- - S39
- - S39 RVS Inox
- - Purine

Soorten soldeer:

De meest gebruikte soort is harskernsoldeer. De hars is het vloeimiddel wat zorgdraagt voor een schone soldering en het soldeer mooi laat vloeien. Ook is er nog een variant zonder harskern (puur), maar deze is voor ons doel NIET bruikbaar.

Harskern soldeer is er in grofweg drie verschillende varianten: 50-50, 60-40 en 63-37. Dit geeft de verhouding tin-lood aan waarmee het soldeer is samengesteld. Hoe meer tin, hoe kouder de soldeerbout mag zijn om te kunnen solderen:

Type	% Tin	% Lood	Smelt punt (°C)
50/50	50	50	220
60/40	60	40	190
63/37	63	37	180

Zoals je kunt zien ligt het smeltpunt beduidend lager dan de optimale soldeertemperatuur (315 tot 345°C voor loodhoudend soldeer, en 360 - 370°C voor loodvrije soldeer). Smelten doet het dus altijd wel, de kunst is dat het snel smelt (warmte voldoende), maar niet verbrand. Als je echter loodvrije soldeer gebruikt is de aanbevolen temperatuur +30 °C aangezien het smeltpunt daarvan hoger ligt. Let dus goed op welke soort soldeer je hebt gekocht, met of zonder lood. Heb je de keuze? Met lood soldeert naar ons idee makkelijker, maar om gezondheidredenen is die soort in de toekomst wellicht lastiger te verkrijgen.

Qua dikte van het soldeer kunnen we kort zijn: 0,5 tot maximaal 1 mm is meer dan voldoende. Dikker is nergens voor nodig, en maakt het solderen alleen maar lastiger. Dikker soldeer vloeit namelijk moeilijker (smelt minder snel) waardoor vooral in het begin je solderingen sneller mislukken. De soldeersoorten bij de bouwmarkt zijn om die reden al snel te dik, alleen de "electro" variant die ze hebben voldoet, de rest n.a.w. niet.

Vloeimiddelen: Vloeimiddel bevordert het uitvloeien van het soldeermiddel en tussentijdse oxidatie van de soldeervlakken.

Soms is het makkelijk om een extra vloeimiddel (ook wel flux genoemd) te gebruiken tijdens solderen. In principe ben je het niet echt vaak nodig, maar als het te solderen object groot is (de warmte afvoer is dus ook groot) is vloeimiddels wel makkelijk. Ook als de soort koper / zilverrails waarop je soldeert niet makkelijk soldeert is een extra vloeimiddels soms nodig. Probeer altijd eerst te solderen zonder extra flux. Als je draden aan elkaar soldeert of electronica soldeert ben je nooit een extra vloeimiddel nodig. Als je het niet lukt om draden aan elkaar te solderen of een printje te solderen heb je het solderen zelf gewoon nog niet goed in de vingers, en moet je gewoon nog even verder oefenenen met de combinatie snelheid, temperatuur en de dikte van je soldeer.

Er zijn (grofweg) 3 soorten vloeimiddel in de handel:

S39? Nooit van gehoord. Heb je er wel eens van gehoord? Vergeet het DIRECT! S39 veroorzaak corrosie als het niet HEEL goed schoongemaakt word na het solderen en meestal blijft er wel een restje achter…. Dus NOOIT gebruiken. (punt) Eigenwijs geweest en toch S39 gebruikt? Dan zit er niets anders op dan het geheel af te wassen in een water en soda oplossing. (en inderdaad, probeer je treinbaan maar eens in een sopje te wassen..... uiteindelijk krijg je het dus toch niet goed schoon met corrosie als gevolg)

S-39 RVS-Inox is een ander verhaal. Als je rails of de railasjes van RVS zijn gemaakt, (rocoline en fleischmann railasjes bijvoorbeeld, is het erg lastig solderen zonder vloeimiddel. S39 RVS-Inox is dan een goed middel. Qua gebruik zijn er MINIMALE hoeveelheden nodig. Let tijdens de aanschaf dus wel goed op of je de RVS variant hebt, of de standaard S39. De standaard is een afrader, de RVS variant is wel bruikbaar.

Purine: In tegenstelling tot de standaard S39 is Purine wel een middel wat je kunt gebruiken. Te koop bij de bouwmarkt en je bent er heeeel weinig van nodig. Wel weer je soldeerwerk goed schoonmaken na het solderen want het laat een vettige laag achter, maar als je het niet goed schoonmaakt zijn die restanten niet schadelijk. Vooral makkelijk als de rails wat lastiger te solderen zijn. Wat dat aangaat is purine een echte aanrader.