Waarom schaal N (of niet..)

De vraag die iedereen die ook maar iets met modeltreinen te maken heeft (gehad) is: welke schaal kies ik… en welke niet….of toch weer wel…of..

Er was eens, in een land…..hier ver vandaan…..meeehhhhhh, verkeerd begin. Alle begin is moeilijk zo ook de “schaal keuze”. Groot, klein, nog groter, lomp, te klein…keuze’s voldoende. Allereerst even een stukje (wellicht vreselijke saaie) theorie:

De meest gebruikte schaal is H0, oftewel 1:87. Je kent het wel, je eerste Marklin trein, je eerste HEMA setje. Inderdaad, dat is schaal H0. De meeste mensen die ik spreek denken dat dit de enige schaal is. (punt) Gelukkig zijn er nog wat meer:

Aanduiding	Schaal	Spoorwijdte	1 meter is x mm
II	1:22,5	64mm	44,4
I	1:32	45mm	31,2
0	1:43,5 of 1:45	32	23 of 22,2
H0	1:87	16,5 mm	11,5
TT	1:120	12mm	8,3
N	1:160	9 mm	6,3
Z	1:220	6,5mm	4,5

Oftewel, van GROOT tot klein. En dat is maar goed ook. Aangezien niet iedereen in zijn of haar achtertuintje een echte trein (oftewel schaal 1:1) kan “planten” (laat staan op je balkon) moet je toch een keuze maken welke schaal je wilt gaan gebruiken. Hoewel H0 een mooie schaal is om mee te werken heb ik voor gekozen om 2 schalen kleiner te gaan werken. De reden waarom ik daarvoor ooit heb gekozen waren toen de volgende:

– Aangezien N kleiner is als de H0 “standaard” heb je meer ruimte om iets uit te beelden. Een station in N neemt (ongeveer) 25% van de ruimte in wat een H0 station zou gebruiken. Onderstaand simpel baanplan in schaal N is 180×55 centimeter, in H0 is dat (ongeveer) 331×101 centimeter. En laten we eerlijk zijn……echt spannend is dit simpele baanpan niet. Al eens een echt station toegevoegd waar je ruimte wilt hebben voor 1 loc en 5 rijtuigen? 🙂

 

– Schaal N is qua koppelingen en assen goed gestandaardiseerd. Alle N koppelingen zijn “af fabriek” gelijk (Type rapido)  echter als je later wilt wijzigen kan dit ook nog steeds.

 

– Goed verkrijgbaar, zowel nieuw als 2e hands.

– Er zijn voldoende merken die schaal N modellen uitbrengen zodat je niet afhankelijk bent van één leverancier.

– Prijstechnisch niet goedkoper of duurder als H0 en ja…..het is gewoon geen goedkope hobby. (punt)

– Qua rails voldoende keuze, zowel met ballast (bijvoorbeeld Fleischmann Profi) en zonder ballast (Peco, Minitrix)

 

– De detaillering is goed. 

– Niet te klein, zodat het inbouwen en verbouwen van locs (bijvoorbeeld decoder inbouw) wel haalbaar blijft.

En wat is erover gebleven van die gedachtes na een aantal jaren? Eigenlijk alles! Het enige wat leek(!!) tegen te vallen is het inbouwen van decodertjes in de locs, maar na ook een aantal H0 locs voorzien te hebben met een decoder moet ik wel zeggen dat er qua inbouw moeilijkheid voor mij geen verschil maakt. In de grootste locs willen de decodertjes nogal eens een probleem geven, en in de kleinste vliegen ze er soms gewoon in. Er is geen peil op te trekken wat dat aangaat. Kleiner is niet altijd lastiger, en groter absoluut niet altijd makkelijker….in tegendeel.

Nadelen heb ik tot heden nog niet kunnen vinden. Niets? Nee, helemaal niets. (punt)

Stel, ik MOET iets verzinnen waarom ik geen schaal N zou nemen:

– Heb je last van “dikke vingers” en is “geduld” niet “je ding”? Wellicht dan toch maar schaal H0 mits(!!!) je zelf je modellen uit elkaar gaat halen. Haal je je modellen niet uit elkaar en verbouw je ze niet? Dan is ook dat m.i. geen nadeel. Aan de andere kant….. als bovenstaand voor u een probleem is, dan hebt u ook in een andere schaal een grote uitdaging…..

– Nederlandse modellen in schaal N zijn minder “dik” gezaaid. Ja, ze zijn er wel, alleen je mag er wat meer naar zoeken. Is dat een nadeel? De zoektocht is ook al leuk.

– En verder? Niets. Eerlijk gezegd vindt ik de bovenstaande 2 punten ook al erg ver gezocht, maar ala.

Wat zou ik nu doen als ik nu weer zou moeten starten? Toch weer schaal N. Iedere schaal heeft zijn voor of nadelen en eerlijk gezegd kan ik met N prima “leven”. En voor u? Dat kan ik niet bepalen, die keuze is echt aan u zelf.  Uiteindelijk gaat het erom wat je zelf mooi vindt en wat practisch haalbaar is.