Maltanka spoorbaan Poznan
In Poznan (Polen) ligt een smalspoor treinbaantje van een paar kilometer lang. Tijd voor een bezoekje.
Op 22 juli 1956 is er in Poznan een smalspoor treinlijntje aangelegd, waarbij de dienstregeling vanaf 1 oktober 1957 is overgedragen aan de plaatselijke (soort van) communistische jeugdgroep. De jeugd voerde toen de dienstregeling uit, net zoals je dat in Oost Duitsland ook zag bij de ParkEisenbahnen.
De lijn was niet gebouwd voor transport, maar gebouwd als pure attractie rondom het Malta meertje wat er in de buurt ligt.
Deze lijn was gebouwd in de buurt van Św. Jerzy in Poznań waar een groot pretpark zou worden gebouwd. Het had een spoorbreedte van 600 mm en een lengte van 2,5 km. Het station en de werkplaats lagen bij ul. Bielniki, waarbij het spoor werd aangelegd aan de westkant van de onverharde Dębińska straat. Het rollend materieel geproduceerd in Poznań zelf. Het toenmalige ZISPO (de firma H. Cegielski) maakte vijf speciale wagons, waarvan er slechts drie klaar waren voor de openingsdag. De diesellocomotief kwam uit de ZNTK, het was van orgine een industrielok. (fabrieksnummer 100 en op het bedrijfsplaatje staat het (waarschijnlijk fictieve) bouwjaar: 1956)
Die spoorlijn heeft bestaan tot de tweede helft van de jaren zestig en kwam stil te liggen doordat het trace werd gesplitst door de aanleg van de Hetmanska straat. Daardoor kon er niet meer worden gereden.
Toen een nieuwe dierentuin werd opgericht in Biała Góra en de noordelijke oever van het meer begon te worden ontwikkeld als een park, werd de kindertrein verplaatst naar Malta. De nieuwe route is 3.550 meter lang en bij de eindstations zijn keerlussen aanwezig.
De hoeveelhoed rollend materieel nam ook toe: ZNTK Poznań leverde de tweede WLs50-locomotief en Zakłady H. Cegielski maakte vier nieuwe rijtuigen van identiek ontwerp en uiterlijk. Zo had de nieuwe spoorlijn twee treinstellen van elk vier wagons. De spoorlijn werd officieel in gebruik genomen op 21 juli 1972 en de exploitatie werd toevertrouwd aan de Gemeentelijke Vervoersmaatschappij.
Aan deze 4 kilometer lange lijn zijn vier stations: Maltanka, Ptyś, Balbinka en Zwierzyniec. De namen zijn gekozen na een soort van prijsvraag in de lokale krant.
De rijtuigen waren aanvankelijk geel geverfd, met verschillende dieren erop geschilderd. Pas in 1998 kregen ze de huidige uniforme gele en marineblauwe beschildering.
Maltanka is een van de drie parkspoorwegen in Polen en een van de twee met een spoor met een spoorbreedte van 600 mm. Als enige in Polen heeft het lichtseinen en automatisch geregelde wissels.
De oudste rail die nog ligt, is van 1898.
Er rijdt onder andere een Borsig Bn2t met het nummer nummer 11458 die gebouwd is door het Duitse bedrijf August Borsig Berlin-Tegel in de jaren 1920. Dit is de oudste nog rijdende smalspoorlocomotief in Polen.
Ook rijdt er een MBxc1-41 “Ryjek” dieseltreinstel rondt die aan één kant een neus heeft en aan de andere kant dus plat is. Dit treinstel kan zelfstandig rijden maar op drukkere dagen worden er rijtuigen achter gehangen.
Dit was een prototype en had als nummer “Motorvoertuig nr. 1”, en is geproduceerd in 1932 door de in Warschau gevestigde Lilpop, Rau & Loewenstein voor de smalspoor Bydgoszcz.
MBxc1-41, door hobbyisten een “snuit” genoemd, werd geschonken aan de Poznan Railway Modelers’ Club en in de jaren 1992-1994 werden veel versleten onderdelen van de wagen gereconstrueerd en uiteindelijk op 5 september 1994 werd hij in gebruik genomen op de Maltanka Park Railway in Poznań.
Het standaard werkpaard is de WLs40-100, een diesellocomotief versierd met een extra grote schoorsteen.
Deze is in 1952 Gefabriceerd bij Zakłady Konstrukcyjne Rollo Kolejowego in Poznań, op basis van vooroorlogse documentatie die nog aanwezig was van een serie 1DK-mijnlocomotieven (1931). Dit was de 100e locomotief van die serie.
Het leuke is dus dat dit ding dus niet alleen in Poznan rijdt, maar daar ook gebouwd is. Een echt lokaal product.
Verder staat er nog het e.e.a aan statisch materieel, waaronder deze Tx26 423 locomotief met het nummer 150. Deze is gebouwd in Chrzanów (Polen) in 1926 en op 18 mei 1993 geplaatst in Poznan als statisch monument.
Deze smalspoorlocomotief heeft actief gereden tot 7 maart 1978.
Op https://www.mpk.poznan.pl/turystyka/kolej-na-malte-gra-turystyczna is de dienstregeling te vinden. In het hoogseizoen rijdt de trein iedere dag met in de weekenden de meer speciale treinen. Een aanrader.
Op https://www.nproject.org/nl/fotos/maltanka-spoorbaan-poznan-fotos/ hebben we alle foto’s geplaatst die we er hebben gemaakt.
