Soorten ballast en de aandachtspunten
Bijna iedere modelspoorder gaat er wel eens mee aan de slag: ballast. Maar welke soorten (goedkope) ballast zijn er nu, en waar moet je op letten tijdens de aanschaf?
Dit artikel gaat over de soorten ballast die beschikbaar zijn en niet de verwerking daarvan. Voor verwerking van ballast zie:
Ook al is je rails standaard “af fabriek” al geballast, dan nog is het fraaier om een stukje naast de sporen ook te voorzien van dat grind of bijvoorbeeld tussen twee sporen alles even te ballasten.
Algemeen:
- Kies liever een variant die wat te fijn is dan een variant die te grof is. Over het algemeen geldt dat de meeste varianten eerder te grof zijn.
- Maak je niet te druk om de kleur. Kijk eens op de echte spoorbaan en bekijk daar eens de verschillende kleuren. Van bijna zwart, donkerbruin, roestrood, beige, donkergrijs, lichtgrijs tot bijna wit. Alles is in het echt ook wel te vinden, dus kies een kleur die je zelf mooi vindt. Er is gewoon niet “de” juiste kleur. (punt)
In de modelspoorwinkel zijn voldoende soorten ballast te verkrijgen die prima voldoen. Toch zijn ook daar een aantal aandachtspunten:
- Koop alleen ballast wat is gemaakt van echte steentjes en niet plastic deeltjes die “grind” nadoen. Tijdens het ballasten hebben die plastic-varianten de neiging om te gaan drijven met alle gevolgen van dien.
- Let erop dat het grind wat je koopt kleurvast is. Tijdens het ballasten gebruik je water, lijm en andere oplosmiddelen die (als het grind niet kleurvast is, maar geverfd is….) de kleuren anders laten uitlopen en dat moet je niet willen..
De bekende merken en soorten zijn bijvoorbeeld Jeweha, Heki en Woodland waarbij vooral de woodland variant m.i. een goede keuze is.
Goedkoper? Dat kan prima maar….. Ballast is in verhouding tot je hele modelbaan goedkoop, dus bezuinigen is prima maar bedenk wel of het financieel nut heeft.
Alternatieven zijn er voldoende, maar ook daar gelden de aandachtspunten zoals bovenstaand vermeld, met één extra punt:
- Sommige soorten zand bevatten ijzer! Als je de rails dus daarmee ballast kun je ongemerkt en onbedoeld een kortsluiting maken tussen de rails. Neem daarom altijd even een magneet mee naar de winkel als je een nieuwe soort gaat kopen (Ken je die dynamo nog uit je jeugd die je kon slopen om er een magneet uit te halen?) en houdt die even naast de potjes zand. Als je magneet “zand” aantrekt zit er dus ijzer in en moet je verder gaan met je zoektocht.
Xenos heeft ook kaarsen zand. Kost op moment van schrijven één euro per pot! Xenos heeft een bruine kleur die het goed doet als “zand” voor bijvoorbeeld je zandtorens e.d. Een goede grijze kleur hebben ze ook die bijna gelijk is aan de Fleischmann profi rails. (maar als je alles gaat vervuilen maakt dat niets uit..)
De dierenwinkel heeft fijnmazig aquariumzand als alternatief. Vooral voor schaal H0 en groter hebben ze het e.e.a. liggen wat interessant is, maar vaak is het net even te grof. Wel zijn de meeste soorten van echt zand en daarom kleurvast.
Kattengrit of kattenbakkorrels: NIET DOEN!! Alhoewel het in het verleden veel gebruikt werd is het m.i. echt geen goed middel. Kattenbakgrind is gemaakt om vocht op te zuigen en waarmee ballast je? Inderdaad….tijdens het verwerken verwordt het daardoor al snel tot een grijze massa waar je niets mee kunt. Verder is het ook nog eens te stoffig om fatsoenlijk mee te kunnen werken. Een echte afrader.
En dan natuurlijk nog allerlei soorten zand en grind die je in de tuin, bouwmarkt en aan de kant van de weg kunt vinden. Allemaal zijn ze in principe goed te gebruiken als je de bovenstaande aandachtspunten in de gaten houdt met (alweer) één extra punt: Droog je zand e.d. GOED voordat je het gaat gebruiken waardoor je het straks makkelijk tussen de rails strooit. Verder werkt het prima en is altijd (ja, er zal wel weer een uitzondering zijn die ik nog niet heb gezien) kleurvast.
Zie ook:
ik gebruik het fijnste aquariumgrind