Beobachtungsturm B-Turm BT11 in schaal N 1:160
Voor onze modelbaan met de pakkende naam “GÜst Ostleben” zijn we opzoek gegaan naar een typische DDR wachttoren in de schaal N. Helaas bleek er niet één fabrikant die toren correct te leveren. Niet in H0, niet in TT en ook niet in schaal N. Maar…. na veel zoeken… hebben we toch een fabrikant gevonden die de toren kan leveren als bouwpakket!
Alleen de firma Bush (Artikelnummer 1015) levert de toren in een vaag soort H0 / TT schaal en als je één keer kijkt naar het origineel en wat Busch ervan heeft gemaakt… het lijkt er niet eens op. De schaal klopt niet, de vormgeving is één grote fantasie dus onbruikbaar. Maar goed, wat dan? Laten we eerst beginnen met een foto van een echt BT11 bewakingstoren. (via wiki) 
Foto’s zijn er voldoende op internet te vinden, maar een tekening met daarop de maten was niet vindbaar. Er staan wel een aantal vage tekeningen online, maar niet goed genoeg om te gebruiken om een toren te bouwen. Maar… na een zoektocht struikelden we op dit boekje: Denkmalprofile geschreven door Elke, Andreas en Manuel Erhard. Voor wie er iets met “de muur” wil doen een absolute must! (bijna) Alle denkbare bouwerken staan erin, voorzien van detailfoto’s en…. de maten! Tot de centimeter nauwkeurig!
En daarmee hadden we het belangrijkste gevonden, de maten van de toren. Bovenstaand een klein aantal foto’s van een complete verzameling van de gezochte toren. De maten van de toren zelf, de hekken, lamp, deur, ramen, schietgaten etc etc etc etc etc alles staat erin. Als je de maten wilt weten zul je echt zelf het boekje moeten aanschaffen, wij geven geen kopie. Te waardevol om “zomaar” te delen dus daar beginnen we niet aan.
Via het internet kwamen we http://3dcase.eu tegen die 3D printen kan maken op maat. De stoute schoenen aangetrokken en na het e.e.a. aan overleg en heen en weer gebel en bezoek kwam daar…. een echt, precies op maat, compromisloos bouwpakket van de BT-11 Beobachtungsturm:
Zoals je kunt zien zit alles erbij. De poot van de toren, het hekwerk, de 8 hoekige stukken, schietgaten en ramen, een deur en wat gereedschap om alles makkelijker in elkaar te zetten. Wat we niet op de foto hebben gezet is dat de hekken en de raampartijen 2x worden geleverd. Stel, er gaat wat fout tijdens het bouwen, dan heb je een 2e setje erbij om je eventuele fouten te herstellen.
Naast dit bouwpakket ben je nog 2 zaken nodig. Een zoeklamp om erop te zetten en secondelijm. De secondelijm koop je voor een euro bij de Action en de wachttoren is voorbereid voor een viessman 6530 lamp. (Daarover later meer)
Alhoewel de naam secondelijm doet vermoeden dat de lijm binnen een seconde lijmt, valt dit in de praktijk wel mee. Je vingers plakken inderdaad aan elkaar vast binnen een seconde, de onderdelen van de wacht toren plakken echt langzamer. Prima, dan heb je meer tijd om de boel netjes in elkaar te zetten en eventueel wat correcties te maken. We beginnen met onder op de toren de deur te plakken. Bij deze eerste versie dat de deur aan de verkeerde kant, bij het productie model zit de deur aan de andere kant van de toren gemonteerd. Let wel, alles is dus exact(!) op schaal, 100% gelijk de werkelijkheid dus heerlijk om mee te werken.
Na de deur erop geplakt te hebben kan de eerste ring op de toren worden geplakt. Her en der moet het het nog wel wat bijwerken (zoals met elk bouwpakket) maar dan past het allemaal ook heel netjes in elkaar:
Tip: hoe minder lijm je gebruikt hoe sneller het plakt, hoe meer lijm je gebruikt hoe langer je nog correcties kunt aanbrengen. Na de eerste ring kan de eerste achthoek op de toren worden geplakt:
Daarna kan de strip met de schietgaten worden gebogen in de 8 vorm. Tip: maak de onderdelen die je moet buigen (raampartijen, hek en schietgaten) eerst warm op een kachel dan buigen ze beter en breken ze minder snel in stukjes. Zelf hebben we ze in een blik op de kachel gezet en met wat geduld buigen ze daarna prima “rond”:
Bij het bouwpakket zitten twee 8 vormige passtukjes. Daarin kun je de rij met de schietgaten en de raampartijen exact op maat buigen. Heel handig!
De rij met schietgaten past weer direct op de volgende 8 vormige ring en samen met het pas-stukje en wat geduld zet je het zo in elkaar.
Als je teveel lijm gebruikt heb je meer tijd om alles netjes heen en weer te schuiven om het goed te laten passen. Onderstaand een foto waar we alles nog netjes aan het passen zijn in de lijm m.b.v. het pas-stukje:
Als de schietgaten en de bijbehorende 8 hoek aan elkaar zitten kun je ze op de toren plakken:
Als dat droog is, kan op dezelfde manier de raampartij er ook op geplakt worden. Idem, passtukje, lijm en wat geduld. Zelf hebben we toen het een beetje paste het direct op de toren geplakt en met wat draad het geheel tijdelijk bij elkaar gehouden:
Direct daarna hebben we de toren gespoten met busje spuit plamuur. Eventuele oneffenheden worden dan direct vlak gestreken en je zult zien dat de onderdelen die eerst “los” van elkaar leken te staan netjes in elkaar opgaan. Niet teveel spuitplamuur erop, een beetje is al voldoende.
Geen toren zonder personeel dus er moesten natuurlijk bewakers bij. Met wat poppetjes uit de rommeldoos en wat andere losse rommel hebben we er een interieur ingemaakt:
Nu het interieur erin zat konden de ramen er ook in. Met wat christal clear hebben we de ramen in de toren erin geplakt. In werkelijkheid waren dit geen ramen maar glazen blokken waardoor er in het trappenhuis (recht op staande ladder) licht naar binnen kwam. Met christalclear is dat effect goed na te bootsen. (mat en wel doorzichtig). De schietgaten (de onderste rij ramen bovenin de toren) waren in werkelijkheid aan de binnenkant afgedekt met een stalen schuif / deur. Deze kon vanaf de binnenkant geopend worden. Ook die hebben we met khristal clear gemaakt en daarna aan de binnenkant met licht grijze verf weer dicht geschilderd. Zo blijven de gesloten schietgaten wel netjes in de toren en is het effect goed nagebootst.
en met wat houtlijm en stukjes doorzichtig plastic (uit de rommeldoos) hebben we de ramen in de bewakingsruimte erin geplakt. Houtlijm droogt doorzichtig op dus een beetje er naast smeren is niet erg:
De toren is nu bijna klaar! De volgende stap is de Viessman lamp erop te plaatsen. De zwarte onderkant kan de rommelbak in, die gebruiken we niet:
Je schuift nu de lamp direct in de toren:
Hij zit direct voldoende vast om niet eruit te kunnen vallen, maar niet te strak om nog rond te kunnen draaien. Precies goed!
De laatste stap is het plaatsen van het hekje. Er wordt een hek bijgeleverd wat je direct (met wat voorzichtig buigen) kunt plaatsen:
Voorzichtig buigen en als laatste kun je die dan ook op het dak plaatsen:
Zelf zijn we nog een stapje verder gegaan en hebben we het hek zelf gemaakt van koperdraad. Een heel gepriegel (dus we snappen het prima als u het meegeleverde hek plaatst) maar toch hebben we het geprobeerd. Eerst boor je met de hand wat gaatjes in het dak:
en maak je met wat draad, geduld en nog meer geduld en nog veel meer geduld je hekje:
Als laatste geef je het dak (met het hekje wat je gekozen hebt) ook een kleurtje grijs en….. klaar is je BT-11 bewakings toren:
En zeg nu zelf: Uniek, helemaal zelf gemaakt, kost weinig en beeldbepalend op je modelbaan met als thema “de muur”.
Al met al een zeer geslaagd project! Voor een paar euro heb je een uniek(!) stukje modelbouw op de baan staan wat bijna niemand heeft. Exact op schaal, geen compromis en helemaal naar smaak nog te detailleren.
* Meer informatie over dit bouwpakket is te vinden op: http://3dcase.eu/projecten/modelbouw/beobachtungs-turm-bt11.html De toren is te koop in de schaal H0, TT of N. (andere schalen op aanvraag) Een aanrader voor iedereen die iets heeft met “de muur”!
