Thomas de kleine stoomlocotief ombouwen naar digitaal DCC

Thomas de stoomlocomotief alias Thomas the Tank Engine wie kent hem niet..in schaal N…met een decoder……digitaal….. Dus bij deze het ombouw verhaal.

Thomas de kleine stoomlocomotief met de wagonnetjes Annie en Clarabel kennen de meeste kinderen wel. Thomas is een creatie van Wilbert Vere Awdry en later werd er de animatieserie gemaakt door Britt Allcroft. Hiervan werd een Nederlandse vertaling gemaakt, met Erik de Zwart als verteller. De originele Engelstalige verhalen zijn door Ringo Starr ingesproken.

Om met het NProject ook de kleinste kinderen extra te vermaken stond een Thomas al langer op de verlanglijst,  leuk om naar te kijken voor de kleintjes en een tikkie reconsitrant voor papa.

Allereerst de vraag: waar koop je het ding? In de winkels is Thomas de stoomlocomotief  slecht te verkrijgen, maar via internet (marktplaats of ebay.nl doen het prima) heb je hem zo in huis voor ongeveer 90 Euro incl. de verzendkosten. De losse locomotief  is ook wel te koop, maar als setje vindt ik het toch wel leuker:

Leuk, maar nog steeds zonder decoder helaas. Gelukkig is Thomas simpel om te bouwen, dus bij deze een ombouw omschrijving van analoog naar digitaal DCC met een kuehn n025 decoder.

Tip: zorg ervoor dat je locomotief GOED rijdt in de “analoge” toestand. Desnoods even een los spoortje aansluiten op een trafo en even uitproberen. Dit voorkomt dat je straks een storing zit te zoeken in je omgebouwde model wat er “af fabriek” al inzat, en ook nog eens geen garantie meer hebt door je ombouw actie. Nee, deze stap niet overslaan!!

Allereerst moet de kap eraf. Druk aan de achterkant de kolenbunker iets naar binnen en je kunt de achterkant omhoog tillen. Er zitten aan de binnenkant 2 nokjes die daardoor vrijkomen:

De volgende stap is het loshalen van de rode omloop. Die zit met wat nokjes aan de zijkanten geklemd. Nu komt direct HET “probleem”. Thomas is zo mooi in elkaar gezet (er kan geen fleischmann of roco tegenop) dat alles precies past. Gewoon wat geduld hebben en goed kijken en je wringt het er wel af. Geduld geduld….

Trek dan ook direct het dak eraf, dat maakt het later makkelijker om te zien of alle draadjes goed passen. Hoeft niet, is wel makkelijker. Dat zit trouwens ook vast met nokjes aan de binnenkant.

Zoals je ziet heeft deze locomotief een split frame. Meestal vindt ik dat een drama om te verbouwen, maar deze keer is het een makkie. De oude versie van Thomas heeft een heel ander frame, dus de inbouw is ook HEEL anders. Het nieuwe type rijdt trouwens beter…..

Nu de loc in stukken is wordt het tijd om de rest eruit te halen. Zoals gezegd is het ding super mooi gemaakt en alle past precies, dus werk ook precies!

Leg de loc op de kop en draai de vier schroeven uit de onderkant:

Haal daarna de bodemplaat los. Die zit ook met 4 nokjes (aan de zijkant bij de koppelingen) erop geklikt. Als je een klein schroevendraaiertje erin drukt gaan ze zo los.

Haal DIRECT de koppelingen eruit (LET OP DE VEERTJES, HERHALING, LET OP DE VEERTJES). Alle wielen kunnen er nu ook uit worden gehaald. Je ziet nu direct iets leuks aan deze locomotief: de middelste as zit niet vast aan de stangen en is los.  Die wordt wel gewoon aangedreven trouwens.

Nu kunnen de twee delen van het frame uit elkaar worden gehaald. Waarschuwing: let tijdens het los trekken van de 2 delen om de veertjes achteraan bij de motor!!! Die springen zeker weten weg! Je bent ze niet meer nodig straks, maar in een rommeldoos zijn ze altijd handig. Inderdaad…..ik ben er nu één kwijt.

Draai nu de 2 schroeven uit de zijkanten en haal voorzichtig de 2 delen van elkaar. Dit kost wat moeite aangezien de motor er met wat klemmetjes inzit.

OK, dan nu wat waarschuwingen:

Bij de groene pijlen zit plakband. Zwart en erg klein, maar ook erg noodzakelijk. Als het weg is (het zit niet echt vast) zet er dan een nieuw stuk op. De 2 kanten mogen elkaar NOOIT raken!! Bij de rode pijlen zit een plastic ringetje in het frame. Vergeet die straks niet terug te zetten. Idem, dit voorkomt dat de 2 helften elkaar kunnen raken. Haal nu de tandwielen en die 2 ringetjes eruit.

Daarna kan het wormwiel eruit incl. de houdertjes e.d. en dan kun je de motor eruit trekken. Eerst de achterkant omhoog trekken, daarna komt de vliegwielkant er makkelijker uit. Voorzichtig aan!

Nu is alles los en kan het ombouwen beginnen:

Waar de motor zat zie je ook een stukje plakband. M.i. is dat wel erg klein, dus eruit en een groter stuk erin.

Nu je beide kanten leeg hebt komt er wat schuurwerk.

Aan de zijkanten schuur of vijl je wat verf weg. Daar komt straks de stroomafname:

Nadat je de verf eraf hebt gehaald pak je een stevige soldeerbout en flux. Vooral die flux niet vergeten, want anders krijg je er met geen mogelijkheid soldeer op. Nee, echt niet. Ik gebruik zelf purine (te koop in de bouwmarkt) daarvoor. Smeer wat purine op de plek waar de soldeer moet komen, stook je bout heet, vertin je soldeerbout en braad wat soldeer op die 2 frame plekken. Ja, zal tegenvallen, maar het kan wel. Niet te dik en anders vijl je er weer een laagje af.

De 2 nokjes waar eerst de veertjes naar de motor toeliepen (rode pijlen) gaan er helemaal(!) af. Gewoon vlak maken met de wand is prima, geeft lekker wat ruimte en voorkomt kortsluitingen. Heb je geen dremel o.i.d? Vijlen wil ook prima.

Haal nu de plastic houder van de motor af. Één kant gaat naar boven, en één naar beneden. Even goed kijken en niet lomp eraan gaan trekken.

Daarna vertin je de 2 motor aansluitingen op de motor, ook dit MOET je met de purine doen. De puntjes zijn zo klein (en niet van koper) dat als je het zonder flux zou proberen het zeker fout gaat. Het geheel wordt dan al snel te warm en de puntjes smelten dan het plastic in……. 

Pak nu de decoder. Ik heb zelf een Kuehn N025 gebruikt en die past prima met zijn formaat van 11.4 x 8.8 x 3.3 mm. Snij de draden t.b.v de verlichting (geel en wit) met een scherp mesje van de decoder. Thomas heeft geen verlichting en de draadjes nemen anders alleen maar ruimte in beslag.

De decoder plak je dwars bovenop de motor. Iets voorbij het midden. Zoals je kunt zien heb ik de decoder ingepakt in wat zwart plakband en daarna met dun dubbelzijdig tape erop geplakt. De tape die er meestal bijzit (Lenz bijvoorbeeld) is al snel te dik.

Soldeer de grijze en oranje draad aan de twee pennetjes aan de buitenkant ervan en plaatst daarna het plastic motorhoudertje weer om de motor heen. Je kunt nu de 2 delen van het frame weer samen gaan bouwen en de zwarte en rode draad op de 2 helften solderen. Uiteindelijk ziet het er dan zo uit:

Zet nu de 2 schroeven die de 2 delen bij elkaar houden erin. NIET vast draaien, heel losjes is voldoende. De boel valt echt niet uit elkaar. Daarna kunnen de wielen er weer onder. De middelste as maakt dus geen gebruik van de drijfstangen dus die moet je zelf even goed positioneren. Zet de bodemplaat er nog NIET onder!!! (en eigenlijk kun je de koppelingen ook nog beter even laten wachten.

Nu is het tijd om je decoder te programmeren. Zet NOOIT je lok nu al direct op de “rij rails”, maar eerst op een programeerspoortje. Als er iets mis is, kun je simpelweg je decoder niet uitlezen / programmeren, maar blaas je niets op.

Als het goed is kun je nu dus je decoder programmeren. Zet de lampjes uit (die zitten er toch niet op), indien mogelijk zet de startspanning wat hoger en geef een ander adres. Voor de Kuehn N025 decoder heb ik de volgende instellingen gewijzigd:

• CV1: 1
• CV2: 7
• CV49: 96
• CV50: 96
• En aangezien ik de draden omgewisseld had op de motor, CV29: 7 (dit wisselt de rijrichting om)

Als je decoder geprogrammeert is wordt het tijd om proefrondjes te gaan rijden. Meestal is het dan wat rommelen met wat instellingen:

• De 2 schroeven die de 2 delen tegen elkaar houden kunnen te vast zitten
• De wielstellen zijn net niet goed uitgelijnd. Één wiel één tandje van het tandwiel verplaatsen kan wonderen doen.

Als alles goed werkt (en niet eerder, dus net zolang doorrommelen tot alles weer rijdt zoals je het met het analoge testrondje hebt gezien) mag de bodemplaat erop incl. het plaatsen van de koppelingen. Direct(!) daarna weer testrijden. De bodemplaat moet niet te vast en kan er op 2 manieren op. Even goed opletten hoe je hem erop legt. Één tandwiel moet door een kijkgat heen te zien zijn.

Als alles nu ook weer goed rijdt kan de rode omloop er weer op. Net als bij het “slopen” is het bij het opbouwen ook weer geduld hebben. Alles past precies:

Als die er netjes weer opzit (echt waar, het kan prima maar even rustig proberen en passen) dan kan het huisje er weer op zonder de kolenbunker. Op die manier kun je de draden nog goed bereiken en even anders leggen als ze in de weg zitten. Als alles goed zit kun je de kolenbunker er ook weer opdrukken en is je Thomas bijna klaar.

Want……je moet nu alleen nog even de draadjes van de Kuehn N025 DCC decoder die je nog ziet zitten zwart maken met een kwastje verf. Zelf heb ik er <mat zwart 8 Revell> voor gebruikt.  En nu is je Thomas helemaal klaar.

Al met al een simpele ombouw. Thomas de stoomlocomotief is mechanisch erg precies gemaakt en dat merk je tijdens het slopen en weer opbouwen. En als je het goed hebt gedaan heb je nu een hele stille locomotief waar jij (en de kinderen) nog jaren plezier van hebben.