Stroomdetectie van wielen bij digitaal

Bij een digitale aansturing van de modelbaan vindt de detectie van de treinen meestal plaatst door stroomdetectie. Bij locomotieven en rijtuigen met verlichting gaat dat natuurlijk goed, maar bij wagons en rijtuigen zonder verlichting vindt er geen detectie plaats. Hoe los je dat op?

Om dit “euvel” op te lossen zijn er een aantal oplossingen:

Een standaard weerstandje tussen de wielen van een draaistel plaatsen.
Een SMD weerstand  plakken.
Gebruik maken van  weerstandlak.

Allereerst moet je metalen wielen hebben, en niet de kunststof varianten. De meeste wielen zijn inmiddels wel van metaal, maar je kunt het gemakkelijk zien als je er even goed naar kijkt. Aan één kant van de as zal een wiel zitten wat een isolatie heeft tussen de as en de wielband:

 

 

Isolatie wiel as

 

De kunst is nu om tussen de as en de wielband een weerstand te zetten waardoor je wagon een minimum aan stroom gaat verbruiken zodat deze netjes wordt gedetecteerd op de modelbaan.


Weerstand tussen de assen: 

De meest simpele manier is een een weerstandje tussen de assen plaatsen van 10Kilo Ω (Ohm). De truuk is dat de asjes altijd (als het ijzeren asjes zijn natuurlijk) al één kant stroom afnemen van de baan. Als je dus één asje omdraait in het draaistel pakt die dus de andere rail. Nu draai je tussen de asjes een weerstandje (niet solderen, gewoon losjes om de asjes draaien) en klaar. Meer is het niet. Het uitleggen online is een stuk lastiger als het werkelijk doen. Oftewel: kijk of je metalen asjes onder je wagon hebt zitten, draai er één om en draai er een weerstandje van 10K tussen.

Weerstand van 10 K tussen de asjes

SMD weerstanden:

Een SMD weerstand is verkrijgbaar bij de electronicawinkel, kost tussen de 6 en 10 cent per stuk en is echt heel klein. Zo klein dat ze alleen met een pincet handelbaar zijn, en in stripjes worden verkocht. Er zijn twee formaten: de 1206 (goed voor H0 gebruik) en de 0805 (Voor H0 en schaal N te gebruiken) Onderstaand een foto van het 1206 formaat wat dus de grootste versie is:

 

SMD weerstandjes van 10K Ohm

Voor de foto’s hebben we het asje even uit de wagon gehaald, maar met wat geduld is dat niet nodig.Doe een druppel secondelijm (De gel vorm werkt het beste) aan de binnenkant van het wiel waar de isolatie zit:

 

Secondelijm op wiel

 

Plak op die plek de SMD weerstand vast op de binnenkant van het wiel waardoor één kant de as raakt. 

 

SMD weerstand op wiel van wagon

Aangezien deSMD weerstand heel klein is zal een pincet zeker handig zijn: 

 

Pincet met SMD

Als de SMD weerstand goed vast zit pak je wat stroomgeleidende verf. Dat is verkrijgbaar in de electronicwinkel waar je ook je SMD weerstanden hebt gekocht of in de bouwmarkt onder de merknaam Bison Electro. Zorg nu ervoor dat één kant van de SMD vast wordt verbonden (dmv de verf) aan de as, en de andere kant aan de wielband:

 

SMD verf met stroomgeleidende verf

 

Aangezien het zelfs op de foto niet te zien is, bij deze een tekening wat we bedoelen: 

SMD met verf op as

 

En klaar is je weerstand. Heel klein en de weerstandswaarde is altijd precies 10 kilo Ohm: 

SMD op wiel

Weerstandslak:

Weerstandslak is te koop bij modelspoor winkels voor ongeveer 10 Euro en wordt gefabiceerd door de firma Trix onder bestelnummer 66882. Let op! In de lak zit een snel vervliegend oplosmiddel, dus laat het niet te lang openstaan.  

 

Weerstandlak

 

Je moet nu met dat kwastje tussen de as en de wielband een klein laagje verf smeren. Herhaling: een KLEIN laagje. Als je er teveel op smeert werkt het niet!

 

Schema weerstandlak

 

Een losse kwast is niet nodig, in de dop zit al een klein kwastje wat prima werkt:

 

Weerstandlak aanbrengen

 

Laat het nu goed drogen (minimaal 4 a 5 minuten) en zet het asje op een stuk rails. Meet nu met een Ohm meter het asje door. Als het goed is moet je een weerstandswaarde zien te creeeren tussen de 10 en 15 kilo Ohm. Als de waarde niet goed is kun je er nog een laagje op smeren, maar let op: als er teveel opzit wordt de weerstand weer lager!

 

Weerstand meten

 

En precies om die reden is weerstandslak ons het slechtste bevallen. Het is nog best een lastige klus (in vergelijking met de vaste weerstanden) om een waarde te creeeren tussen de 10 en 15 kilo Ohm. Als je er teveel op smeert krijg je een teveel aan “geleiding” (een te kleine weerstand) die de asjes warm doet worden, zeker bij digitaal waar de spanning hoger is….het asje zal niet gaat niet smelten maar wel het kunststofisolatiebusje……..waardoor het asje zakt en gaat wobbelen……


Conclusie:

Alhoewel weerstandlak de meest gemakkelijke manier is om een weerstand te creeeren tussen de rails werkt het in de praktijk niet zo gemakkelijk. De weerstand is slecht te regelen, en de weerstand neemt in de loop van de tijd ook nog eens af….. 

Beter is het om een echte weerstand te gebruiken, waarbij je zelf de keuze kunt maken tussen SMD en de standaard kool weerstandjes. Qua kosten maakt het weinig uit en ook de betrouwbaarheid is gelijk.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *