Wegen en straten voor de modelbaan
Allereerst een top 10 van aandachtspunten rond het maken van wegen. Ja, het is weer vreselijk theoretisch, maar lees het toch maar eens door, daarna komen wat ideeën (met plaatjes voor de meer visueel ingestelde onder de lezers) over het zelf maken van de straten.
–
- – Geen weg is 100% vlak, zelfs de mooiste golfbaan heeft golven en dalen.
- – Houdt rekening met de omgeving. Een weg naast een beekje zal n.a.w. (gedeeltelijk) de stroom van de beek volgen en zeker niet in een zeer strakke lijn er naast liggen.
- – Een snelweg heeft heeeeeele flauwe bochten en in model is het de vraag of je die bochten wel kunt na-apen. Wellicht toch maar kiezen voor een B weg?
- – Pas op hoe je gras e.d. naast de weg aanlegt. Ook het gras naast een weg of modelbaan zal er dus niet bij mogen liggen als de spreekwoordelijke golfbaan.
- – Pas op met kleuren. Alhoewel er hele mooie natuurkleuren zijn zullen de meeste kleuren op een natuurlijke manier in elkaar overlopen en zijn er geen “harde” kleuren aanwezig. De wind waait, zand stuift, blaadjes vallen en dat alles zorgt ervoor dat kleuren in elkaar overlopen niet strak naast elkaar liggen. Primaire kleuren zijn meestal gemaakt door mensen en niet door de natuur. Een mooi voorbeeld is asfalt….is de snelweg in het echt nu zwart of toch grijs?
- – Bedenk wat de ondergrond van de weg (inclusief de berm) is. Rotsen, zand of puin. In de bermen zul je dat ook tegen moeten komen.
- – Bedenk goed wat voor soort weg je wilt uitbeelden. Landelijk, asfalt, beton of klinkers? Een landelijk weggetje zal n.a.w. niet van strak asfalt zijn gemaakt, en een snelweg niet van klinkers. Denk ook naar over de breedte van de weg. Een snelweg is echt breder als twee meter, en een landelijk weggetje is meestal niet kaarsrecht.
- – In het echt loopt een weg altijd iets bol. Hoger in het midden en aflopend naar de kanten. Daardoor loopt het regenwater weg… Zou jammer zijn als je preiser poppetje verongelukt in zijn herpa auto door aquaplaning.
- – Om dezelfde reden is het een gedachte om ook goten en putten mee te nemen in de weg. Alhoewel je dat niet altijd hoeft te doen geeft het wel een realistischer uitstraling.
- – Besteed VEEL tijd aan je overwegen. Juist dat trekt de aandacht en verdient ook die aandacht bij de aanleg.
Goed, genoeg theorie en nu tijd voor de praktische tips:
Allereerst zijn er natuurlijk de straten die je in de winkel kunt kopen van bijvoorbeeld Busch, Auhagen of Faller. Het resultaat wat je ermee kunt bereiken is natuurlijk erg mooi, maar soms loop je toch tegen een aantal beperkingen aan:
- – Bochten maken in de straal die je zelf mooi vindt gaat niet altijd even makkelijk. Als je de flexibele bochten gebruikt die je zelf in een straal kunt leggen moet je erg oppassen dat je de bochten niet TE strak legt want dan krullen ze om.
- – Prijstechnisch kan het aardig oplopen.
- – Soms ziet het er te netjes uit (denk aan bospaadjes, hobbel weggetjes en oude versleten klinkerpaadjes)
- – Zelf maken is erg leuk om te doen!
Er zijn verschillende manieren om een straat te maken op je modelbaan die ik hieronder kort wil aangegeven. Welke manier jou het beste past, zul je zelf moeten proberen en ervaren.
- – Straten maken met gips
- – Straten maken met DAS klei
- – Schilderen van het wegdek
- – As en barbeque praktijken
- – Schuurpapier
- – Hardboard en zachtboard
Een heel oude techniek die het nog steeds goed(!) doet is het maken van een klinkerweg met gips. Smeer eerst op de plek waar je weg moet komen een laagje houtlijm. Daardoor hecht je gips straks beter en breekt het niet zo snel.
Daarna leg je met gips (rotband werkt prima en is te koop bij de gamma en praxis) een dunne laag op de plek waar je straat moet komen.
Zoalang je gips nog niet te droog is kun je het met een plankje o.i.d. net zo strak trekken als je het zelf wilt:
Laat het GOED drogen, en als het droog is kras je met een spijker o.i.d. de steentjes er zo in.
Daarna nog even afwerken met wat bruine arcylverf, inwassen met wat dunne grijze arcrylverf voor de voegen, en klaar is je straat.
Ja, het is best wel een klus om alles zo uit te voeren, maar als je de tijd en het geduld hebt is het zeker een aanrader!!
Vergelijkbaar met de bovenstaande gips methode, maar met een aantal voordelen: het is verkrijgbaar in een terra cotta kleur die je dan verder niet meer hoeft te schilderen, geen gesmeer met gips en water, de geur van de kleuterschool opleiding zit er gratis bij.
Ook zit het steviger in elkaar, d.w.z. het breekt minder makkelijk in stukken, verliest minder snel stukjes. Vooral als je de modelbaan mee wilt nemen naar beurzen e.d. is dat een GROOT voordeel t.o.v. gips. Ook het achteraf boren van gaatjes in DAS klei gaat daardoor netter:
Bovenstaand stukje straat is gemaakt met DAS klei wat na het drogen is ingekrast met een tandartskrabber. Één nadeel(tje) van DAS: het is wat duurder, maar gezien de oppervlaktes die je moet maken is dat m.i. niet echt een nadeel. Een paar tips om het nog sneller te kunnen verwerken:
-
Plak een plak natte DAS klei in een laagje witte houtlijm op de ondergrond. Daardoor zit het lekker vast.
-
Als de klei nog nat is druk je met een liniaal zo de strepen erin. De dwarsstreepjes maak je met een stukje hout oi.d.
-
Neem alleen de terracotta kleur. Breekt er een stukje af in de toekomst… maakt niet uit, de kleur is “door en door”.
Op die manier hoef je niet alle steentjes erin te krassen en gaat het mega snel. De steentjes die je er droog in krast zijn plat, steentjes die je in de natte DAS drukt zijn bol. Met een schuurpapiertje maak je ze trouwens achteraf zo weer vlak, de kleur is toch “door en door”.
Het schilderen van het wegdek met grijze grondverf en schoolbordverf gaat erg goed voor beton of snelwegen. Vooral met de zwarte schoolbord verf is de ervaring erg goed, aangezien de verf echt mat zwart opdroogt. Als je daarna met een wit krijtje nog wat stof erop aanbrengt krijg je een mooie doorleefde grijze zweem, net zoals een echte snelweg van asfalt (kijk maar eens, de snelweg is ook meer grijs dan zwart). Erg simpel, maar zeer doeltreffend.
Wil je een oude slecht onderhouden asfaltweg maken? Maak dan eerst de ondergrond van je weg schoolbord zwart en na het drogen maak je een mix aan van as (aangezien ik zelf niet rook werk ik zelf met BBQ as) en nog droog behangplaksel (dus het poeder, niet de gemende natte vorm). Strooi op de plek waar je asfalt moet komen dat spulletje erop (een verhouding 60% as en 40% behangplaksel werkt prima):
Sproei het daarna nat met een plantenspuit vanaf grote afstand en/of een hele fijne nevel (anders waait het weg):
Als alles nat is geworden plakt het vanzelf wel aan de zwarte ondergrond vast en na het drogen lijkt het op een oude slecht onderhouden asfaltweg inclusief alle scheuren en slechte plekken.
Als je de scheuren inschildert (die wellicht ontstaan) met wat zwarte schoolbordverf lijkt het net op reparatie werkzaamheden die je in het echt ook ziet, maar als je de ondergrond van te voren zwart hebt gemaakt is dat m.i. al niet echt meer nodig. Dit is wel een techniek die zeer wisselende effecten heeft is mijn ervaring.
Verkrijgbaar in verschillende maten en kleuren. Kies de goede korrel dikte (80 bevalt mij prima) en als je geluk hebt is het direct in de goede kleur beschikbaar. Zelf heb ik betere ervaringen met het hele boeltje in te spuiten met (bijvoorbeeld) een grijze of zwarte verf uit een spuitbus.
Daardoor verdwijnt direct de shuurpapierlook en lijkt het snel op een echt grindpad o.i.d.
Na het drogen knip je het zo in stroken en plak je het met dubbelzijdig plakband zo op je modelbaan. Simpel en goedkoop een fraai laagje vers asfalt:
De onderkant van hardboard heeft een “steentjes structuur” die vooral in H0 erg mooi kan lijken. Heeeeel ver ingezoomd krijg heb je dit effect:
Schilder het met standaard latex verf in de juiste kleur (smeer het rustig wat dik in) en poets daarna met een doek het teveel er weer vanaf. De hoge stukken worden dan lichter van kleur en ziet er snel mooi uit. Vooral leuk om op een simpele en goedkope manier snel een marktplaats of dorpsplein e.d. te maken.
Tot zover wat tips over het maken van wegen. Veel succes en probeer het e.e.a. anders gewoon eens uit op een proefstukje.
leuk om kennis te delen. Ik ga aan de gang. Ben
bedankt, er staat precies bij wat ik zocht, n.l een parkeerterrein voor vrachtauto´s
Hoi voor asfalt gebruik ik de stroken die overblijven van een pvc vloer. Dun stevig en eenvoudig op maat te knippen. Die blijven genoeg over bij een vloerenlegger. De achterkant is zwart en met een witte marker prima de weg belijning op te maken. Net echt voor asfalt en kost niks.