Modelspoor lijmsoorten
Modelbouwlijm. Wie heeft het niet gebruikt? De bekende tube’s van bijvoorbeeld Revell kent iedereen wel, maar wat zijn nu de voor- en nadelen en welke lijmen gebruik ik zelf?
Zelf gebruik ik “maar” 7 soorten lijm:
- Lijm uit een lijmpistool
- MEK (methylethylketon) en Ether
- Modelbouwlijm
- Secondelijm
- Houtlijm
- Industrielijm
- Voorstrijkmiddel
- Behanglijm
Algemene waarschuwing:
In de sommige lijmen zitten weekmakers. Voor een aantal jaren terug zijn niet voor niets de schilders overgestapt naar waterverf ipv verf met een weekmaker, dus houdt dat in gedachte. Ventileren is het devies. Wel ben ik van mening dat je wel reëel moet blijven. Je gebruikt minimale hoeveelheden en zit er seconden in ipv minuten, uren, dagen of jaren.
Dit gebruik ik zelf om bijvoorbeeld boompjes vast te plakken en om de huisjes MUURVAST aan de bodemplaat van de baan vast te lijmen. Deze lijm is erg vullend en werkt pas goed als je lijmpistool GOED warm is. Geduld, geduld en niet te snel gaan lijmen is het devies. Na droging is het prima te verwerken met een mesje en ook is verven geen probleem.
MEK (methylethylketon) en ether:
MEK is een reinigingsmiddel / ontvetter wat wordt gebruikt door de schilder. Zo dun als water, het heeft de kleur van water. Daarmee houdt de vergelijking met water ook helemaal op. MEK is een weekmaker en daarmee heb je de werking ook direct voor de modelbouw gevonden. Het maakt het plastic week. Dus i.p.v. lijmen las je eigenlijk de 2 delen tegen elkaar aan. De verwerking is simpel: maak de 2 delen die je tegen elkaar aan wilt plakken GOED passend (geen naden openlaten, want MEK is een niet vullende substantie) en daarna smeer je met een kwastje aan de “niet zicht kant” wat MEK. Doordat het net water is trekt het vanzelf tussen de 2 delen in en smelten de delen samen. Inderdaad…smelt. Het zit binnen een paar seconden muurvast, geen lijmresten en draden zichtbaar (helemaal niets!). Persoonlijk is dit onze grote favoriet voor het lijmen van styreen. Aandachtspunten:
-
– MEK stinkt. Mooi, dan laat je het wel uit je hoofd om er te lang boven te blijven hangen.
-
– MEK is niet altijd makkelijk verkrijgbaar, maar de meeste schilders hebben het in een liter verpakking. En daar doe je het n.a.w. de rest van je leven mee.
-
– MEK verdampt waar je bijstaat. Breng daarom een klein beetje over in een afsluitbaar klein glazen flesje (te koop bij de appotheek) en werk uit dat kleine flesje. Gebruik je het even niet? Dop erop!
-
– Een klein potje met een kurk werkt beter als een schroefdop. De kurk druk je er steeds zo in, en haal je er zo weer uit. Een draaidop doe je tijdens het werken niet steeds eraf…
-
– Zet dat kleine flesje even in een blokje hout waarin je een gat hebt geboord zo groot als het flesje. Op die manier staat het stevig op de tafel. Wat gebeurt er als je flesje MEK omvalt tijdens het werken en je model onder de MEK komt te zitten? Inderdaad….het smelt volledig weg…
-
– En Ether? Dat werkt exact hetzelfde, maar is lastiger te verkrijgen. De apotheek denkt al snel dat je er andere dingen mee gaat doen (je buurman verdoven…….), en het risico dat je er zelf van “onderuit” gaat is groter: het ruikt lekker naar aardbij……voor je het weet heb je je zelf verdooft, en slaap je lekker……
Iedereen heeft het wel gebruikt en zal het nog wel weer gaan gebruiken. In principe is er maar één tip die ik kan geven: koop het altijd in de potjes waar een naald opzit. Daarmee kun je erg precies werken en de lijm zelf is ook licht vullend. Een nadeel is dat je toch wel eens lijm blijft zien zitten her en der en dat het drogen meer tijd in beslag neemt dan je soms lief is. Aandachtspunten:
-
Naald verstopt? Houdt er een aansteker onder en druk wat op het busje zelf. Dan is de naald zo weer vrij. Niet te lang verwarmen, nergens voor nodig.
-
Lijmsporen op de model zijn lelijk……wie kent het niet? Inderdaad, om die reden gebruik ik het alleen als het niet anders kan.
-
Modelbouwlijm wordt hard als het droog is. Dat heeft als nadeel dat na een aantal jaren de boel wel weer eens los wil gaan zitten.
Soms wil je dat iets heeeel snel vast komt te zitten omdat het b.v. onder een vreemde hoek nooit lang kan blijven zitten om te drogen. Alleen dan is secondenlijm een optie m.i. In tegenstelling tot de naam lijmt het niet in één seconde maar duurt het wel een paar tellen. Aandachtspunten:
-
Pas op voor je vingers! Het plakt alles aan elkaar, dus ook je vingers!
-
De standaard variant wordt knalhard(!!) als het droog is. Daardoor breken gelijmde delen ook zo weer los aangezien er meestal geen enkele vorm van flexibeliteit in zit.
-
Een zachtere variant is de “gel”. Die blijft wat zachter / elastisch en is beter geschikt om bijvoorbeeld je poppetjes op een ondergrond te plakken.
-
Dat tubetje van vorige week wat je open had gemaakt? Dat is n.a.w. al “kapot”. Bewaar het altijd op een koele plaats als het opengemaakt is, denk daarbij aan de koelkast of zelfs de diepvries. Dan blijft het wel weken goed.
Sommige soorten plastic (bijvoorbeeld resin) zijn NIET te lijmen met de standaard modelbouwlijm. Ook als het ECHT vast moet zitten is dat geen optie, en de secondenlijm wordt (zoals bovenstaand staat beschreven) te hard. Dan is er nog een optie: de industrielijm van (bijvoorbeeld) OLBA. Plakt super, kost wat, dan heb je ook wat. Ze zijn te vinden op de meeste grote beurzen, dus kijk even op hun eigen agenda waar ze bij jou in de buurt komen. Één waarschuwing: het duurt +/- een dag voordat de lijm echt helemaal is uitgehard. Binnen een paar seconden zit het al vast, maar ECHT vast duurt dus even.
Witte houtlijm is ideaal voor het vastplakken van lichte zaken op de modelbaan. Droogt doorzichtig op en is altijd makkelijk weer los te maken door het nat te maken. Verder is het ook goed te gebruiken voor het ballasten van rails, alhoewel ik daarvoor liever voorstrijkmiddel voor gebruik.
Huh? Is dat lijm? Inderdaad, hiermee kun je perfect je ballast vastplakken. In tegenstelling tot houtlijm hoeft je het niet te verdunnen met water en is het dus direct klaar voor gebruik. Ook blijft het elastisch wat zeker voor ballast zijn voordelen heeft.
Ideaal voor het vastplakken van struikjes, gras en foilage op je modelbaan. Droogt langzaam maar onzichtbaar op. Als je het apart moet kopen, neem dan de sterkere variant. (maar meestal heb je nog wel ergens een pakje staan, alles is wel bruikbaar). Na het aanmaken kun je de rest bewaren in een lege fles en is het maximaal nog één jaar bruikbaar. Wel goed mixen met de keukenmixer (als de rest van de familie even weg is) om klontjes te voorkomen.
