Kijkrichting van foto’s
In dit deel van fotografie willen we ingaan op de kijkrichting van een foto en wat we daarmee kunnen doen.
Alhoewel het in eerste instantie niet opvalt, is de kijkrichting van een foto enorm belangrijk. Om dit te illustreren hebben we een aantal foto’s gemaakt die we nader gaan bestuderen. Om onbevangen naar de foto’s te kijken hebben we ze niet allemaal direct in beeld gebracht. Kijk eens een 5 seconden naar onderstaande foto. Wat valt je oog het eerst op, en wat is het hoofdonderwerp van deze foto?
Zet nu je muis op de bovenstaande foto (er komt dan een compleet nieuwe foto in beeld), en ook dan geldt dezelfde vraag: Wat valt je oog het eerst op, en wat is het hoofdonderwerp van deze foto?
De kans is groot dat je bij de eerste foto je het allereerst hebt gekeken naar de trein. Die heb je eens goed bekeken, en pas daarna heb je de rest van de foto bekeken. De bus bij het perron heb je n.a.w. niet eens gezien. Bij de tweede foto viel je oog het eerst op het perron met de karretjes erop, en ook de bus is je n.a.w. opgevallen.
Nog een oefening. Onderstaand een (bijna gelijke) foto. Rijdt de trein naar rechts of links, en komt de bus aan op het station of rijdt die er langs?
Zet nu de muis weer op de foto…en? Gaat de trein geduwd naar het pakhuis, en wat doet de bus nu? Naar het station of rijdt die er langs? In welke richting rijdt de trein? Rijdt die naar het station, of ervan af? De kans is heel groot dat de foto een totaal andere beleving geeft.
Het leuke aan deze foto’s is dat ze allemaal gelijk zijn. Toch is het kijkbeeld anders. Details in de ene foto vallen minder op in de andere foto. De reden daarvan is de kijkrichting. We zijn gewend om foto’s te bekijken als letters in een zin: van links naar rechts. Dus alles wat aan de linkerkant van de foto staat zal eerder opvallen. In de eerste foto werd je oog het eerst “geraakt” door de wagon en locomotief waardoor het station minder aandacht kreeg. In de tweede foto werd je oog het eerst “geraakt” door het station waardoor die meer aandacht kreeg en n.a.w. ook het hoofdonderwerp voor je is geworden.
De laatste foto. Bij welke foto is de trein beter in beeld? Kijk 5 seconden naar de foto en zet dan je muis erop. Kijk dan naar de foto die eronder zit, en kijken weer 5 seconden:
Bij de eerste foto glijdt je blik n.a.w. lekker over de foto heen. Bij foto 2 is de kans groot dat je oog echt tegen de trein botst en lastiger naar het sein wordt getrokken. Bij foto 2 is daardoor de trein sterker in beeld, en is het bij foto 2 de totale compositie die de aandacht krijgt.
Nu je weet dat een foto een echte kijkrichting heeft kun je er handig gebruik van maken. Belangrijke onderwerpen zet je dus aan de linkerkant van de foto, en minder belangrijke zaken rechts. Ook foto van een rijdende trein die tegen de leesrichting in rijdt zal beter opvallen dan andersom. Je oog “botst” namelijk echt frontaal op de kop van de trein, i.p.v. over de trein heen te glijden naar het eind.
Veel plezier met het kijken!
Dit artikel is er één uit de serie: Fotograferen kun je leren.
