Meetwagon voor de treinbaan
Hoe snel rijdt je trein op de modelbaan? En dan ook echt in schaalkilometers? Je kunt het zelf meten voor een euro of vijf!
In de winkel zijn ze ook verkrijgbaar: de tachometer of meetwagons. Erg leuk om te hebben, zien er echt mooi uit, maar wel wat prijzig. Als het je minder uitmaakt hoe het eruit ziet, en je handig bent maak je er zelf één.
Als eerste ben je een fietscomputer nodig. In de dump liggen ze al vanaf 3,95 euro en het enige waar je op moet letten is het formaat. Hoe kleiner hoe mooier, verder maakt het allemaal weinig uit.
Ook ben je een wagon nodig. Een twee assig wagonnetje uit de rommeldoos met een stevige plak metaal op de bodem, en metalen asjes(!!) is perfect:
Haal de fietscomputer uit de verpakking (en dat is eigenlijk het lastigste van deze hele ombouw….die blistervepakkingen zijn soms echt lastig om open te krijgen…) en check of je alle onderdelen hebt:
Haal nu één asje onder de wagon weg met een schroevendraaier. Let op!!! Voor het beste resultaat moet het asje volledig zijn geisoleerd van de wielbanden!! D.w.z. dat beide kanten van de as in een plastic voering moeten liggen, en niet 1 direct aan het metaal van de assen.. Voorzichtig een aspotje naar buiten buigen en de as moet er zo uitkomen:
Maak het asje GOED schoon met wasbenzine. Even een wattenstaafje erover heen poetsen is voldoende, maar deze stap is wel belangrijk:
Meet nu ook alvast de diameter van de wielband, en schrijf die ergens op. In dit geval 10.9 milimeter:
Plak met wat plakband een streepje isolatie op de as in de lengte richting. Op die manier is de bovenkant van je as geisoleerd, en de onderkant niet. Op die manier kan je wagon straks het aantal omwentelingen per minuut meten:
Zoek nu wat verend draad. Een stukje fosforbrons, verenstaal of nieuwzilverdraad, is het beste, maar anders volstaat een stug stukje koperdraad ook wel:
Maak twee kleine gaatjes in het onderstel net achter de as die je eruit hebt gehaald (5 mm volstaat) en steek twee stukjes draad door die gaatjes heen:
Plak die twee draden stevig vast in de bodem met wat secondelijm of met een lijmpistool. Als de lijm droog is moet je de draden met een lichte knik onder de as door laten lopen, zodat ze (als de as er weer ingezet wordt) de as straks net goed raken:
Terwijl alles ligt te drogen kun je nu de houder wat gaan bijwerken. De clip waarmee het ding op het stuur komt moet eraf, zodat je de kale houder overhoudt:
De houder kun je nu op het onderstel plakken. Let op! De houder moet er goed stevig opzitten. Een lijmpistool is in dit geval een goede oplossing:
Knip de draden van de houder op lengte af, zodat je ze straks zo aan de twee draden van het onderstel kunt verbinden:
Neem daarna een soldeerboutje en soldeer de draden aan elkaar vast. Vergeet (als je dat wilt doen) niet een stukje krimpkous om de draadjes heen te doen, maar dat is geen verplichting:
En klaar is je onderstel:
Nu is het tijd om de fietscomputer in te stellen, zodat je tachowagen (zo heet het ding als je het wilt kopen) ook echt een meetwagen wordt. Neem nu de maat die je hebt gemeten als diameter van de wielband (in dit geval 10.9mm) en vermenigvuldig die met de schaal die je gebruikt. In dit geval is de schaal H0 = 1:87. Dan wordt de rekensom: 10.9 x 87 = 948,3 milimeter. Aangezien je fietscomputer in centimeters rekent wordt het dan: 948,3 / 10 = 94,83 centimeter.
Pak de gebruiksaanwijzing van je fietscomputer en zoek de maat op die het beste past bij de uitgerekende maat. In dit geval past de maat 96 centimeter er het beste bij, en in de handleiding van de fietscomputer staat een mooi tabelletje naar inches = 37 inch.
Als je iemand kent met een modelbaan met koploper kun je ook je meetwagon daarmee ijken. Op de koploper modelbaan wordt aangegeven hoeveel schaalkilometers per uur een trein rijdt, en zo kun je dus ook je wagon nog beter instellen. En dan is je meetwagon helemaal klaar voor gebruik, en kun je zien hoe snel je trein in schaalkilometers per uur rijdt:
