Welke ballast past bij je modelbaan?
Als je een modelbaan gaat bouwen waar de rails nog geen ballast hebben zul je vroeger of later de keuze moeten maken: welke ballast ga ik gebruiken? En dan hebben we het niet over het merk of de soort (zie: https://www.nproject.org/nl/modelspoor-scenery/soorten-ballast-en-de-aandachtspunten/ voor wat tips) maar over het formaat…
En dat is soms lastiger dan het in eerste instantie lijkt… laten we eerst eens kijken naar het 1:1 voorbeeld in het echt:
Dit zijn tramrails in Poznan, Polen. Als je gaat tellen kom je op zo’n 8 steentjes uit die tussen 2 bielzen liggen.
Dit waren smalspoorrails in Wernigerode, Duitsland. Als je hier gaat tellen kom je ongeveer uit op 10 steentjes uit die tussen 2 bielzen liggen.
En om het dan af te maken… tja… liggen er nog wel stenen tussen de bielzen? Ja, ze liggen er, (op een stuk waar ze nog wel waren te tellen lagen er 9 steentjes tussen iedere biels…
En daar zie het probleem natuurlijk al aankomen… want let op, dit waren de stenen van Noch die we in eerste instantie hadden gevonden… zou op schaal moeten zijn:
Er passen er ongeveer 4 tussen iedere biels. Het leuke is, we hebben her en der wat meningen gevraagd, “wat vinden jullie ervan?” en 50% was positief. Dus ergens lijkt het te kloppen, maar toch… we hebben het maanden zo (los) laten liggen en waren er niet gelukkig mee. Iets klopte er niet… en toen we de foto’s gingen bekijken van hoe het echt is klopte dat ook. De stenen waren VEEL te groot in vergelijking met het voorbeeld.
Uiteindelijk hebben we alle steentjes er weer uitgehaald (ze lagen toch nog los, dus nu kon het nog makkelijk) en hebben ze vervangen door deze kleinere:
Zoals je kunt zien nogal een verschil. Hoe groot dat verschil is? Let op:
En nu komt het… ongeacht de schaal (H0, N, TT, G) ga je tegen dit probleem aan lopen. Ja, er worden zakjes ballast verkocht die voor (bijvoorbeeld) schaal H0 zijn gemaakt, tot je ze erin legt… en dan klopt er soms toch iets niet. Gaat het altijd fout? Nee, er zijn merken die het goed doen, maar ook veel waar er, als je er goed naar kijkt) niets van klopt qua schaal.
Zijn we er dan al? Nee, niet helemaal… want als je de steentjes in (bijvoorbeeld) schaal Z of N echt op schaal zou gaan maken, worden ze misschien wel zo klein dat je de steentjes niet eens meer kunt zien als stenen vanaf een afstandje. En dan moet je ze toch te groot kiezen om nog een steentjes effect te geven. Er is dus ook geen antwoord wat er “juist” is of niet, je moet zelf kiezen wat er netjes op schaal is, maar toch ook kijken of het optisch nog wel “klopt”, ook al zou de schaal dan wel eens totaal niet meer kunnen kloppen.
Onze tips:
- Neem een stukje spoor mee naar de winkel en ga “steentjes tellen” in de winkel.
- Koop nooit in één keer alle ballast voor je baan, maar koop even wat verschillende soorten en verschillende merken. Probeer wat optisch uit wat mooi lijkt.
- Vergeet de bouwmarkt en aquariumwinkel niet. Daar liggen ook mooie steentjes in verschillende kleine formaten voor heel weinig geld.
- Duurder is niet altijd beter.
- Staat er H0 op het pakje? Wees kritisch en probeer het eerst uit voordat je het koopt, laat staan er veel van koopt.
- Leg de ballast eerst eens een week, maand of langer los tussen een stuk rails op je modelbaan. Pas als je er echt 110% tevreden mee bent, ga dan verder.
We wensen je veel succes en plezier met het zoeken naar het juiste formaat ballast voor je modelbaan. Vergeet niet dat het een klein dingetje lijkt, maar enorm veel bepaald qua zicht op je modelbaan. Deze keuze maak je één keer, doe dat goed of wacht nog even en zoek nog even door naar wat echt mooi is.
