Vriezenveen in Schaal N. Deel 1.
Jaren geleden had ik (Gerard) een modelspoorbaan naar Amerikaans voorbeeld in schaal 1:87 (H0 of Half nul). Veel plezier van gehad, voornamelijk van het bouwen, de techniek ervan en het rangeren. Door allerlei afleidingen ben ik daar toen mee gestopt, maar nu ik wat meer tijd krijg (ben terug van 36 naar 24 uur per week) ben ik weer begonnen. (Tekst gaat verder onder de foto)
Baan ontwerp:
Het bepalen van een ontwerp voor de modelbaan kan lastig en tijdrovend zijn. Allerlei factoren kunnen een rol spelen. Voor mij is rangeren belangrijk. Daarnaast, omdat ik al hedendaags Amerikaans had gereden wilde ik nu graag een Nederlandse (NL) baan. Omdat mijn vorige baan fysiek te groot was geworden, heb ik nu gekozen voor een kleinere schaal, namelijk schaal N (1 op 160).
Na enig zoeken heb ik een Nederlands station gevonden dat me wel aantrok, namelijk het emplacement rondom station Vriezenveen zoals het rond 1910 was. Op de website gleisplan.net kun je veel emplacementen vinden.
Ook vond ik een gestileerde versie van dit baanplan, deze kan erg handig zijn voor het eigen ontwerp:
Documentatie:
Na enig speurwerk vond ik een boek over de sporen rond Vriezenveen.
Als je je baan gaat ontwerpen kan ik je echt aanraden om op zoek te gaan naar zulke documentatie, het kan echt helpen om ‘in de sfeer te raken’ en om ideeën op te doen.
Begin baanontwerp:
Dan begint het ontwerpen. Eerst de handgemaakte tekening bestuderen en snappen hoe de sporen lopen. Dat moet dan worden omgezet naar een actueel sporenplan in de gekozen schaal. Hiervoor gebruik ik het programma AnyRail. Niet al te duur, maar wel heel erg handig.
Eerst maak je een keus voor de te gebruiken model rails. Ik heb daarbij gekozen voor rails van Peco, code 55. Dat railtype is in AnyRail als bibliotheek te kiezen.
Mijn ontwerp:
Ontwerpen is een voortdurend proces, totdat de baan er ligt. Ik ben nu met de tiende iteratie bezig, zie hieronder. Her en der heb ik ook advies opgevraagd of iemand nog tips had om het baanplan te verbeteren, dat geeft altijd wel goede feedback. En… als er geen feedback komt, weet je ook dat er geen grote fouten inzitten. 🙂
Het blijft schaven en poetsen. Het onderste gedeelte is de representatie van het Vriezenveen emplacement, het bovenste gedeelte is het opstel terrein (USA: staging yard). Hier kunnen treinen kunnen worden samengesteld en wachten om te kunnen rondrijden over het hoofdspoor. Ook zit er een mogelijkheid in om treinen te kunnen omdraaien via een keerlus.
De voor- en achterkant van de baan worden gescheiden door een middenschot, zodat het opstel terrein niet vanaf de voorkant te zien is.
De onderbouw:
Een modelbaan heeft een ondergrond nodig. Dat kan een keukentafel zijn, aan de muur bevestigde plank of planken, of een zelfbouw onderbouw. Die laatste optie heb ik gekozen.
Modulair:
Zoals je op het baanplan kunt zien heb ik gekozen voor een modulair opgebouwde baan. De gekleurde rechthoeken zijn 1,20 mtr bij 60 cm. Daar gaan er vier van uit een plaat multiplex.
Hoogte:
Om lekker aan de baan te kunnen werken – zowel bij het bouwen als later bij het rijden – is de hoogte van de modelbaan belangrijk. Ik kies voor een hoogte van rond de 1,30 meter.
Ontwerp van de basis, de poten:
Om te zorgen dat ik maar een keer naar de bouwmarkt hoefde te gaan heb ik eerst een ontwerp voor de basis gemaakt, zie hiernaast. (klik om een grotere versie te zien)
Eerst de poten redelijk precies getekend en de onderdelen ervan letters gegeven. In het tabelletje rechtsonder zie je de aantallen en de maten.
In de bouwmarkt konden ze alles precies zagen, dat scheelt weer rommel in de trein-ruimte.
De ‘bakken’:
De bakjes vormen de eigenlijke modules. Het zijn multiplex platen van 120 bij 60, met balkjes van 55×18 er onder. Zie foto’s hieronder.
Het onderstel, de poten:
Die bakjes zijn wel erg laag, daar moeten poten onder. De poten onder de bakken worden gekoppeld met 8mm slot-bouten door 10mm gaten. Zo is er nog wat ‘stel-ruimte’. Op de bakken komen nog 20mm XPS platen voor demping en om de ondergrond te kunnen bewerken. Op die XPS platen kunnen we dan het uitgeprinte baanplan neerleggen om uiteindelijk de rails op de juiste plekken te kunnen leggen. Zie foto’s:
Wordt vervolgd… wanneer? Geen idee, het is een hobby en een hobby mag tijd kosten. 🙂 Benieuwd naar meer van Gerard? Bekijk dan ook zijn website op: https://geronimo370.nl/modelspoor/
