Bakovergangen voor modules
Hoe maak je bij module bakken de rails, bedrading en de bakken weer goed sluitend aan elkaar?
Over het waarom van modules kunnen we kort zijn: Hoe vaak bent u verhuist? of: Denkt u echt nooit meer ergens anders te gaan wonen? Inderdaad, iedere modelbouwer is ook “maar” een mens en zal dus wel eens gaan verhuizen. En hoe gaat u dan uw modelbaan verhuizen zonder met die grote zaag aan de slag te gaan? En?….. Reden genoeg om iedere modelbaan in “stukken” op te bouwen. Er zijn drie zaken waarmee u dan rekening moet houden:
- Rail scheidingen
- Bedrading
- Bovenbouw
De eerste (en lastigste) stap is het scheiden van de rails. In eerste instantie hadden we zelf bedacht dat we wel met losse rails zou kunnen gaan werken die ik er iedere keer tussen in zou kunnen zetten tijdens de opbouw. (In rood aangegeven)
In de praktijk bleek dit wel een aantal keren goed te werken, echter na verloop van tijd gaan die losse stukjes toch te los worden en breken er stukjes af / ze worden steeds ruimer. Maak je een baan die je alleen maar hoeft te verhuizen om de paar jaar? Dan zal het prima werken. Wil je vaker “stukken” uit de baan halen om ermee aan de slag te gaan in de woonkamer? Dan is de volgende methode een aanrader!
Allereerst haal je een printplaatje op bij de electronica winkel. Geen banenprint e.d. maar een complete koperen laag aan 1 kant.
Leg dat plaatje provisorisch onder de rails die je wilt scheiden, en teken het aan beide kanten ruim af (+1 centimeter)
Je hebt dan een klein stukje printplaat over die aan beide kanten 4 a 5 centimeter over de uiteinden van de modullebakken uitsteekt, en net wat beter is als de rails:
Slijp nu door het midden van de printplaat twee sporen door het koperlaagje heen zodat je het “plastic” eronder goed ziet. Daardoor voorkom je een kortsluiting tussen de twee spoorstaven. Waarom twee spoortjes eruit slijpen? Beter safe dan sorry:
Leg dat plaatje op de plek waar de rails moet komen en teken het stuk af waar de printplaat komt, en de ballast onder de rails weg moet worden gehaald:
Slijp met een dremel o.i.d. de ballast weg onder de rails, maar zorg ervoor dat je de railstaaf zelf niet beschadigd:
Pas nu je verzaagde rails op de printplaat:
Neem nu eerst soldeerpasta (Purine is te koop in de bouwmarkt) en smeer de rails (ook de onderkant van de spoorstaaf) lekker in, idem voor de printplaat waar de rails moet komen:
Houdt nu een warme soldeerbout (70 watt werkt prima, kleiner is echt lastig werken) aan de ene kant van de spoorstaaf tot die goed warm is, en aan de andere kant houdt je de dunne soldeer.
Als het warm genoeg is kruipt je soldereer onder je rails door naar de soldeerbout en zit het goed vast aan de onderkant en beide zijkanten.
Inderdaad, door de warme zal de purine (het vloeimiddel) verbranden en blijft er een smerige kleverige laag achter:
Even afwassen onder de kraan met standaard afwasmiddel voldoet prima:
Leg nu de rails op de modulebak en teken even netjes af waar je het stukje rails doormidden moet slijpen met een dremel. Nu het nog los ligt kun je het gemakkelijk doormidden slijpen, als het eenmaal op de bak vast zit wil dat niet meer…..en door het slijpen verlies je een stukje rails….. Nu is dat geen probleem, want je kunt straks de rails gewoon weer naar elkaar schuiven en voorkom je dat er een kier komt. Als je het doorslijpt als het al vastligt maak je dus wel een kier…en dat wil je niet!
Slijp het netjes door en maak ook even wat gaatjes voor een schroef in beide stukken:
Als het ECHT GOED moet vastzitten plak je beide helften met constructielijm op de ondergrond. Meestal is dit niet nodig (en volstaat witte houtlijm ook prima) maar zelf hebben we ervoor gekozen om het wel zo te doen. Super stevig, en gaat nooit meer los:
Zet nu tijdelijk twee schroeven erin om het geheel goed te fixeren voor 24 uur:
Na een poosje zie je de constructielijm er aan alle kanten uitkomen, geen paniek: later (als het droog is) snij je het zo weer weg:
Als alles droog is kun je de overtollige lijm wegsnijden, en met wat ballast de overgang optisch bijwerken:
Voor wie het mooier wil maken (want dit is wel HEEL stevig, maar optisch niet zo mooi) is het een klein klusje om na het solderen even met een dremel imitatie spoorbielzen na te maken. Simpelweg aan de zijkanten stukjes eruit slijpen, en met een freesje tussen de spoorstaven sleufjes maken:
Practisch werkt het gelijk, maar optisch een stuk mooier. Het kost wel wat meer tijd, maar het effect….is vele malen mooier, helemaal als je alles netjes hebt afgewerkt met wat ballast en gras e.d. Beide stukken rails zijn gemaakt met printplaat, de onderste is alleen netjes afgewerkt met ballast:
Vastplakken met constructielijm is hier zeker niet van toepassing. Zet alles simpel vast met hoeveelheid witte houtlijm, en zet er ook wat spijkertjes in ter fixatie tijdens het drogen. De houtlijm i.c.m. de ballast die je later aanbrengt zet het allemaal goed vast:
Al met al een klusje wat even wat tijd kost, maar de rail scheidingen zitten nu stevig op de modullebakken, en raken niet meer los en kunnen tegen een stootje:
De hele baan deel je dus in in losse stukken op. Een manier om de bakken weer goed aan elkaar te laten sluiten (die ons goed bevalt) zijn deur scharnieren:
Zet simpelweg tussen alle scheidingen wat scharnieren en als je de boel uit elkaar wilt halen trek je de “pennen” eruit en klaar ben je. Zorg er wel voor dat de pennen niet helemaal erin geschoven worden, want anders is het verwijderen een lastiger klus. Als je ze een stukje eruit laat steken kun je met een tang of schroevendraaier ze er zo weer uit trekken.
Door deze constructie zitten ze nu netjes tegen elkaar aan en kunnen ze (letterlijk) geen kant meer op. Monteer ze de eerste keer gewoon als de bakken tegen elkaar zijn gezet, dan kan het niet misgaan.
Wij gebruiken zelf onderstaande industriele stekkers, maar zouden we nu weer kunnen kiezen hadden we een ander type kiezen. Industriele stekkers zijn er in alle soorten en maten en de stekkers die wij nu gebruiken zijn slechter verkrijgbaar……eens komt er een dag dat zo’n stekker stuk gaat….en dan….. Inderdaad: als je met stekkers gaat werken, gebruik dan een soort die goed verkrijgbaar is (nu en in de toekomst) en ook nog een aantal jaren blijft!
Dat gezegd hebbende: de truuk is dus om in iedere bak een contactdoos (vrouwtje / f) te bouwen en tussen de bakken in een los snoer te drukken. (man / m)
De stekker verbinding ziet er dan als volgt uit:
En in het geheel:
Zoals je ziet zijn nu beide bakken zowel mechanisch als electrisch gescheiden en is “verhuizen” geen enkel probleem meer. Zet je je baan niet neer op beurzen? Dan kun je natuurlijk ook alle draden doorkoppelen met kroonsteentjes o.i.d. dan werkt dan ook prima. Wel even ergens opschrijven welk draadje nu waar wordt aangesloten….
Computerstekkers raden we niet aan. De bedrading die daarin wordt gebruikt is wel erg dun, en vooral de voedingsdraden moeten echt dikker zijn.
Wij hopen dat deze info u wat ideeen geeft om het e.a. te realiseren. Niets is meer frustrerend dan met een verhuizing je hele baan in stukken te “mogen” zagen…….